Wildplukken is een heerlijke bezigheid. Er zijn vele voordelen te noemen zoals we voor je op een rij hebben gezet in het vorige blog. Maar uiteraard roept wildplukken ook wat vragen op. Want hoe zit het eigenlijk met giftige planten en verstoor je de natuur niet met het plukken van eetbare planten? We geven je antwoord op de meest gestelde vragen.
Mag je in Nederland wildplukken?
De wetgeving rondom wildplukken is redelijk strikt: het is op dit moment eenvoudigweg verboden. Al is het niet zo zwart-wit, als dat het klinkt. Het plukken van bijvoorbeeld een bakje bramen, paddenstoelen of wat kruiden wordt over het algemeen gedoogd. Als je in de lente of ’s zomers in een bos komt, en er staat een veld vol met daslook of er hangen sappige bramen aan de struiken, dan hoort een beetje wildplukken er wel bij. Het valt of staat met of je plukt voor eigen gebruik, of dat je grotere hoeveelheden pakt. De grens ligt ongeveer bij een bakje van 250 gram.
Kortom, pluk met de juiste intentie, heb respect voor de natuur, verstoor de planten- en dierenwereld zo min mogelijk en neem niet meer dan je nodig hebt voor eigen gebruik.
De regels zijn per gebied anders, oriënteer je eventueel voordat je op pad gaat bij de terreineigenaar en/of -beheerder (gemeente, natuurorganisatie e.d.)
Waar kan je wildplukken?
Het leuke is dat je voor eetbare natuur nooit ver hoeft! Je stapt de deur uit en in elk parkje of bos kan je wel iets eetbaars vinden. Elk landschap heeft weer zijn eigen speciale soorten. Verdiep je van te voren in een gebied zodat je weet wat er wel en niet kan/mag.
Voor kruiden en bloemen ga je bijvoorbeeld naar een weidelandschap, voor zilte groenten ga je naar een kwelder, voor zeewier naar de kust en voor paddenstoelen naar het bos.
Is wildplukken gevaarlijk en hoe zorg je dat je geen giftige planten eet?
Er zijn veel meer eetbare planten dan je denkt. Toch is het inderdaad goed opletten geblazen, want er staan zeker ook giftige soorten tussen. Je moet om te beginnen dus wel een beetje weten wat je doet. Maar hoe pak je dat aan:
- Gebruik altijd een boek en kijk aan de hand van de eigenschappen van de plant (determineren) of je de juiste te pakken hebt. Boekentip: 200 Eetbare Wilde Planten herkennen en gebruiken.
- Als je twijfelt, laat hem altijd staan.
- Gebruik ter ondersteuning een app voor plant herkenning maar wel in combi met een boek. App tip: Obsidentify.
- Begin met planten, kruiden en paddenstoelen die veel voorkomen en niet snel te verwarren zijn met andere soorten. Bij kruiden kun je bijvoorbeeld beginnen met: vlier, brandnetel, look zonder look en zevenblad. Bij paddenstoelen kun je beginnen met eekhoorntjesbrood, zwavelzwam (boskip) en kastanjeboleet.
- Was je vangst thuis met water en azijn, zo heb je het nog een keer in je handen en kun je controleren of er soorten tussen zitten die niet eetbaar zijn.
- Door het veel te doen leer je de soorten steeds sneller herkennen en bouw je vertrouwen op.
Verstoor je de natuur niet met wildplukken?
Voordat je iets plukt kijk je altijd eerst of het soort zeldzaam is, of niet. Daarna kijk je of het er in grote hoeveelheden staat, of dat er maar een klein aantal op die plek staat.
De strikte wetgeving is er natuurlijk niet voor niets; die dient om onze kwetsbare natuur te beschermen. Daarom is het belangrijk de volgende regels in acht te nemen en je gezonde verstand te gebruiken:
- Pluk geen planten als er maar een paar van staan. Zo voorkom je dat de zeldzame soorten het nog moeilijker krijgen. Een goede richtlijn is als er minstens 50 planten van een soort staan kun je er een beetje van plukken. Zeldzame soorten op de rode lijst vind je hier terug.
- Pluk kleine hoeveelheden en her een der een blaadje in plaats van een volle bos met wortel en al. Zo kan de plant makkelijk weer verder groeien. Pluk alleen wortels en knollen van veel voorkomende planten.
- Probeer zoveel mogelijk op de paden te blijven, zodat je de dieren die er leven niet stoort en de kwetsbare planten op de bodem niet vertrapt. Moet je onverhoopt toch van het pad af kijk dan goed waar je gaat staan.
- Ken de regels van een gebied, is het bijvoorbeeld broedseizoen ga dan het gebied niet in, om de vogels hun rust te gunnen.
Hoe kan ik wildplukken integreren in mijn dieet?
Hoe mooi is het als je je eetgewoontes meer kunt aanvullen met superfoods uit jouw lokale omgeving? Bouw het rustig op met kleine hoeveelheden om je lichaam te laten wennen aan de andere voedingsstoffen die je daardoor binnenkrijgt. Zo kun je zien hoe je lijf erop reageert en wennen aan de nieuwe pure smaken.
Tip: Beleg bijvoorbeeld eens je pizza met zwavelzwam, voeg daslook toe aan een stamppot of maak een soepje van brandnetel. Ook kun je hele lekkere siropen, pesto’s, azijnen en kruidenboters maken van vers geplukte kruiden en vruchten.
Waar kan ik nog meer op letten tijdens het plukken?
- Let op plekken waar veel honden komen en pluk daar bijvoorbeeld niet direct naast het pad.
- Pluk waar het kan zoveel mogelijk boven kniehoogte in verband met vossenurine. Al is dit een algemene stelregel die bij het plukken van kruiden lastig na te leven is.
- Was je vangst met water en natuurazijn, dit dood de meeste bacteriën.
Is wildplukken duurzaam?
Ons uitgangspunt bij wildplukken is dat we juist bewust bezig zijn met de natuur en er op verantwoorde wijze mee omgaan, ervoor zorgen en van genieten. We hebben het er al eerder over gehad, maar om duurzaam te plukken let je op:
- De hoeveelheid die je plukt, namelijk niet meer dan je werkelijk voor jezelf nodig hebt.
- Hoe je plukt, namelijk zonder op andere kwetsbare planten te gaan staan en her en der een blaadje, besje, of paddenstoel. Geen hele planten met wortel en al. Planten zijn eraan gewend dat ze worden gegeten, en ze kunnen het redelijk verdragen door hun goede regeneratievermogen, ze herstellen snel en volledig, mits je her en der een stukje plukt.
- Wat je plukt. Pluk nooit een plant die staat op de Lijst van Wettelijk Beschermde planten in Nederland.
Hoe zit het met vervuilde grond?
Om te voorkomen dat je op vervuilde grond plukt kun je het volgende aanhouden:
- Pluk niet naast grote wegen.
- Pluk niet op industrieterreinen of waar je weet dat er een fabriek heeft gestaan.
- Check eventueel bij de gemeente of een bepaald gebied vervuild is.
- Pluk niet uit de sloot naast weilanden waar bijvoorbeeld veel koeien in de wei staan en er bemest wordt.
Hoe kan ik mij als wildplukker zinvol inzetten?
Er zijn een aantal soorten planten die woekeren in Nederland en waar we slecht grip op krijgen. Normaal gesproken worden er schapen in gezet om de planten weg te grazen. Wildplukkers zouden de natuur een dienst kunnen bewijzen door die gewassen te plukken en ervan te genieten. De Japanse duizendknoop is een mooi voorbeeld van een invasieve exoot, die overal woekert en perfect eetbaar is. Je kunt ze heerlijk als rabarber klaarmaken.
Gelukkig bestaan er een heleboel niet zeldzame planten die ook nog eens lekker en gezond zijn. Denk aan brandnetels, vlier, of look-zonder-look. Stuk voor stuk soorten die veelvuldig aanwezig zijn. En dat is exact waar we naartoe moeten: het niet-schadelijke wildplukken. Want daar profiteert zowel mens als natuur van. Wil je leren hoe je op een duurzame manier kunt wildplukken, welke soorten je wel of niet kunt plukken, of nog veel meer andere vragen stellen? Ga een keer mee met een wandeling of cursus, om je dit helemaal eigen te maken. Voor lekkere recepten met wildgeplukte vangst en meer duurzame tips, schrijf je in voor de Buit nieuwsbrief.